Over de vereniging

Hofstads JeugdOrkest is een bloeiende vereniging met vijf orkesten en een ensemble voor jonge musici van 7 tot 22 jaar uit heel Den Haag en omgeving. De vereniging biedt jongeren de mogelijkheid samen te musiceren, waarbij het plezier in samenspelen en het samen behalen van een zo hoog mogelijk muzikaal niveau centraal staan. Hofstads JeugdOrkest is in 1923 opgericht en niet alleen het oudste zelfstandig jeugdorkest van Nederland, maar ook ter wereld.

Hoe het allemaal begon

In 1923 studeerde Tilly Talboom-Smits (1902-1978) als pianiste af aan het conservatorium. Met een aantal jonge leerlingen van het conservatorium startte zij een orkestje, dat al snel onder haar bezielende leiding uitgroeide tot een jeugdsymfonieorkest. De orkestleden repeteerden op zaterdagmiddag en op 14 april 1923 vond in theater Diligentia aan het Lange Voorhout het eerste concert plaats, wat als de oprichtingsdatum is aangehouden. In de eerste jaren verzorgden de jonge musici optredens onder de naam Euterpe; een naam verwees naar het eerste repetitielokaal in het gebouw van het symfonieorkest Euterpe. In 1926 werd besloten voor de naam Hofstads JeugdOrkest te kiezen. Het orkest repeteerde in deze jaren in verschillende scholen in Den Haag, onder meer in de Reaumurstraat en in de Galvanistraat.

Snelle groei

Tilly Talboom-Smits was niet alleen de oprichtster en dirigent van het orkest, maar ook de zakelijke leider. In 1958 kwam er een ouderbestuur en werd Hofstads JeugdOrkest een stichting met het doel het voortbestaan van het jeugdorkest te zekeren. Toen Tilly Talboom-Smits in 1963 besloot de dirigeerstok neer te leggen na het 40-jarig jubileum, betekende dit niet het einde van het jeugdorkest. Na verschillende proefdirecties ontving orkestlid Lex Veelo de dirigeerstok en het stichtingsbestuur eerde Tilly door de naam van de stichting te hernoemen naar de oprichtster van het orkest: “Tilly Talboom Stichting Hofstads Jeugdorkest”. Ze bleef nog 5 jaar als adviserend directrice aan het orkest verbonden. De repetities vonden inmiddels plaats aan de Goudenregenstraat en het jeugdorkest groeide enorm. Om de grote aanwas van het orkest op te vangen startte in 1969 een apart Juniorenorkest o.l.v. dirigent Wim Bredenhorst. In de zeventiger jaren volgden nog twee andere speelgroepen voor jonge strijkers en blazers. In 1987 kozen de orkestleden en dirigent van het jeugdorkest om het bestaande stichtingsmodel aan te passen naar een meer democratisch verenigingsmodel.

Tradities

Tilly Talboom-Smits gunde ieder kind die les had op een orkestinstrument een plaatsje in haar orkest. Ze was wars van rangen en standen. Met plezier musiceren en met muziek door het leven was haar motto. Vaak stonden er te moeilijke Beethovensymfonieën op de lessenaars, echter de kinderen werden dan vertrouwd gemaakt met deze werken, zodat ze in een concertzaal meer konden genieten van de werken gespeeld door een professioneel orkest. Deze traditie staat nog steeds recht overeind bij Hofstads JeugdOrkest, waarbij er geen auditieregime bestaat, maar iedereen een kans krijgt om mee te spelen. Door met plezier te musiceren ontstaat sociale verbondenheid die prestatieverhogend werkt en kenmerkend is voor de vereniging. Deze verbondenheid wordt ondersteund door talloze tradities die van generatie op generatie worden doorgegeven, zoals het jaarlijkse dauwtrappen op Hemelvaartsdag, de zeilweek op het IJsselmeer, de HJO-yell, het sinterklaasfeest, paasontbijt en studiedagen voor alle orkesten/ensembles en het begin- en nieuwjaarsfeest georganiseerd door de orkestleden.

Bakermat

Het ontwikkelde verenigingsmodel met een jeugdorkest, juniorenorkest, voorbereidend orkest, basisorkest en strijkersensemble, diende voor meerdere jeugdorkesten in Nederland als voorbeeld. Daarnaast was Hofstads JeugdOrkest de bakermat voor nieuwe jeugdorkesten die in de loop der jaren in Den Haag ontstonden. In 1958 startte een aantal conservatoriumstudenten van Hofstads JeugdOrkest een eigen jeugdorkest, te weten het “Haags Instrumentaal Jeugdensemble” en dirigent- en oud-lid Wim Bredenhorst richtte in 1989 zijn eigen jeugdorkest Viotta op.

Concerten en tournees

Vanaf het prille begin gaf het orkest in de Haagse regio concerten. De meeste vooroorlogse optredens vonden plaats in Diligentia. Ook voor radio-uitvoeringen nam het orkest uitnodigingen aan. De eerste buitenlandse tournee ging naar Brussel in 1937. Later volgden talloze tournees naar o.a. Noorwegen (1960), Engeland (1954, 1962 en 1969), Zweden (1970), Zwitserland (1974), Amerika (1978) en daarna iedere twee jaar naar vele landen in Europa en daarbuiten. Het artistieke niveau van de orkesten nam grote hoogten aan en zo voerde het jeugdorkest in 1987 Mahler 1 uit, en werd er in 1992 tijdens het prestigieuze jeugdorkestenfestival in Wenen de eerste prijs behaald. Recentelijk maakte het jeugdorkest o.a. tournees naar Suriname (2007), China (2012) en Roemenië (2017) en het Juniorenorkest o.a. naar Duitsland (2016) en Sicilië (2013/18). In 1969 speelde het jeugd- en juniorenorkest ten bate voor ouderen en gehandicapten in het Haagse Kurhaus. De organisatie van dit concert was in handen van de Lions- en Rotary serviceclubs en dit initiatief werd enkele jaren later voortgezet door de Stichting Service Activiteiten (SSA). Nog steeds vindt dit SSA-concert in november plaats, momenteel in het Zuiderstrand theater. Ook participeerden de orkesten talloze malen in het bekende Haagse Festival Classique.

21e eeuw

Na de millenniumwisseling gaf de vereniging ruimte aan nieuwe initiatieven, zoals de bigband o.l.v. van Joop van der Louw en het blazersensemble o.l.v. Peter le Feber. Beide ensembles waren gedurende 10 jaar zeer succes tijdens concerten en tournees. Het strijkersensemble o.l.v. Nicole Asberg groeide uit zijn voegen en werd het strijkorkest voor de jongere strijkers. Harry van der Meer zette de strijkersensembletraditie voort, nu met een volwassen klassiek repertoire op hoog artistiek niveau, uitgevoerd door oudere strijkers van de vereniging. Het afscheid van Lex Veelo (2010) als dirigent van het jeugdorkest en nestor van de vereniging werd groots gevierd met een feestconcert, waarin een speciaal gecomponeerd werk “For Lex” werd uitgevoerd. Tegelijkertijd diende Marcel Geraeds zich aan als nieuwe dirigent van het jeugdorkest.

In 2005 startte de vereniging met het opleiden van kinderen op orkestinstrumenten, eerst contrabas, hoorn en trombone en daarna op alle orkestinstrumenten. Hiervoor werden samenwerkingsverbanden aangegaan met o.a. het Koorenhuis, de Muziek Academie Den Haag (MDH), de Haagse Muziek Centrale en recentelijk met het Strijkersdomein. Alle muziekeducatie activiteiten van de vereniging werden in 2015 ondergebracht in de stichting Orkest Academie Hofstads JeugdOrkest. Recentelijk is er in samenwerking met de MDH een blazersklas gevormd om het bespelen van blaasinstrumenten te stimuleren/ondersteunen.

Na ongeveer 25 jaren repeteren in Gymnasium Sorghvliet, verhuisde de Vereniging in 2013 naar het gebouw van de Dalton scholengemeenschap gelegen aan de Aronskelkweg te Den Haag, waar op de gehele zaterdag muzieklessen gegeven worden en alle orkesten repeteren.

Hofstads JeugdOrkest is niet alleen het oudste jeugdorkest van Nederland (1923), maar ook in de gehele wereld is er geen ouder jeugdorkest te vinden, alhoewel het jeugdorkest uit Portland-USA Hofstads Jeugdorkest wel op de voet volgt (1924). In 2018 werd het 95-jarig jubileum gevierd met een lenteconcert en borrel voor oud-leden op de verjaardag 14 april, en een feestelijk zomerconcert, waarin alle orkesten en ensembles van de vereniging participeerden, inclusief een 85-koppig oud-ledenorkest o.l.v. van oud-lid Rolf Buys.

Sinds 14 april 2023 bestaan we 100 jaar!

keyboard_arrow_up